Wegetarianizm
Strona nie polemizuje z faktem, że dieta wegetariańska
JEST zdrowa. Z punktu widzenia "fizykalnego" polemizuje z tym, że jest to
dieta idealna oraz z tym, że jedzenie mięsa jest jedynie szkodliwe. Przedstawia
również pogląd, że istnieją inne niebezpieczeństwa dietetycznej dewocji,
ulegania presji sekt stosujących tą dietę jako sposób promocji, wejścia w
światopogląd New Age, zbliżenia do fałszywie pojętego ekologizmu, niepożądanych
zmian w psychice, a w szczególności w rozwoju dziecka.
Typy wegetarian
|
mięso |
jajka |
nabiał |
gotowane |
warzywa |
owoce, nasiona |
przeciętny |
x |
x |
x |
x |
x |
x |
laktovowegetarianie |
|
x |
x |
x |
x |
x |
laktowegetarianie |
|
|
x |
x |
x |
x |
weganie |
|
|
|
x |
x |
x |
witarianie |
|
|
|
|
x |
x |
frutarianie |
|
|
|
|
|
x |
Zastrzeżenia medyczne
Skrajne stanowiska Wśród lekarzy, dietetyków
znajdują się stanowiska całkowicie przeciwstawne. Od całkowitych zachwytów
wspartych przykładami niechorujących wegetariańskich niemowląt, do otwartej
krytyki. Problem tylko w tym, że krytyka ma trudniejsze zadanie, bowiem krytyka
negacji jest trudniejsza od krytyki rzeczywistości. Nie jest jednak tak, że nie
istnieją argumenty przeciw wegetarianizmowi.
Niektóre zastrzeżenia (wątpliwości) Wiadomo np. że:
- Błonnik usprawnia pracę przewodu pokarmowego. Wzmaga trawienie, ale
przyspiesza proces przechodzenia pożywieni przez ciało. Im więcej tym szybciej
pożywienie jest wydalane, i tym mniej wartości odżywczych jest przyswajalne.
Może to powodować np. anemię. (za Dziecko 7/2000 - dr W.
Trzeciakowski - pediatra)
- Brak białka zwierzęcego spowalnia procesy psychiczne - potulność,
apatyczność, brak inicjatywy (ks. A. Zwoliński "To już
było")
- Wegetarianizm zwiększa podatność na sugestię OPINIA:
Uważamy że raczej jest to związane z metodą nacisków psychicznych i
środowiskowych które stosuje się w promocji wegetarianizmu. Metody te
sprzyjają rozwojowi ogólnej podatności na sugestie.
- Małe dawki cholesterolu usprawniają przepływ krwi zapobiegając
arteriosklerozie, jest on nieodzowny w przyswajaniu witaminy D i w pracy
hormonów. Zjadanie cholesterolu nie wpływa na jego ilość w organizmie w takim
stopniu, jak np. brak ruchu.
- Spożywanie nieoczyszczonych tłuszczy roślinnych powoduje zmiany w
procesach wątroby, powodując uaktywnianie cholesterolu istniejącego w
organizmie zawsze. Może to spowodować atak serca.
-
Długoletnie niespożywanie mięsa powoduje sukcesywne zmniejszanie ilości
witaminy B12 (LR) Żadna roślina nie syntezuje
cyjanokobalaminy (B12) której zapasy kurczą się w tempie od 3-15 lat.
Najgroźniejsze są dla dzieci, których matki stosują już długo taką dietę, gdyż
rodzą się one wtedy z niedoborem witaminy, z uszkodzonym układem nerwowym
(lek. med. Kamil Hozyasz, Klinika Matki i Dziecka w
Warszawie "Zawartość i biodostępność witamin i pierwiastków śladowych w
dietach wegetariańskich") >>więcej
- Okazuje się, że nawet słynna wegetariańska soja nie jest całkiem
bezpieczna, gdyż zawarte w niej substancje podobne do estrogenów mogą
powodować raka piersi. (za Journal of Nutrition)
Popularyzowany jest pogląd, że fitoestrogeny blokują receptory estrogenu więc
doraźnie zapobiegają rozwojowi raka piersi. Skutki zdrowotne działania
hormonów środowiskowych (fitoestrogenów) pojawiają się jednak nieraz po wielu
latach i dotyczą głównie zaburzeń rozwoju narządów płciowych, wytwarzania
płodnego nasienia, regularności cyklu miesięcznego, aż po rozwój raka piersi,
prostaty lub jąder. ("Wpływ naturalnych i syntetycznych
hormonów środowiskowych na zdrowie zależnie od płci i wieku konsumenta" -
seminarium Medycznego centrum Konsumenta) Przyjmowanie przez kobiety
preparatów sojowych zamiast mleka zwierzęcego, jak też karmienie dziecka
mlekiem sojowym, powoduje wystąpienie objawów czynnej alergii i przeciwciał
IgE (Cassidy A.; Bingham S.; Sethell K.: Biological effects
of a diet of soy protein rich in isoflavones on the menstrual cycle of
premenopausal women. Am J Clin Nutr, 1994, 60: 333-340) Badania
zdrowych niemowląt karmionych mieszankami sojowymi wykazały zmniejszoną
odpowiedź immunologiczną na szczepienia (Zoppi G. i wsp.:
Response to RIT 4237 oral rotavirus vaccine in human milk, adapted and
soy-formula fed infants. Acta Paediatr Scand, 1989, 78: 759-762)
-
Karmiące wegetariańskie matki (te, które nie piją mleka) muszą uzupełniać
witaminy i sole mineralne sztucznie, gdyż w przeciwnym razie ich mleko nie ma
składników potrzebnych dziecku. Dotyczy to również witamin z rodziny B. ("Pierwszy rok życia dziecka" - praca zbiorowa 1998)
-
Dieta wegetariańska jest bardzo trudna, niedostosowana do naszych warunków
klimatycznych, wymaga czasu i doświadczenia - dlatego często wywołuje anemię i
inne powikłania. "W mojej praktyce lekarskiej często spotykam
dzieci na diecie wegetariańskiej, które mają anemię. Nie jest to wina samej
diety, ale jej nieprawidłowego skomponowania przez rodziców" (cyt. za Dziecko 7/2000 dr. Wojciech Trzeciakowski -
pediatra).
-
Zbyt duże ilości produktów mącznych zawartych w ziarnach zbóż europejskich
powodują zwiększenie ponad normę zawartości glutenu, co może być przyczyną
chorób takich jak: przejściowa glutenozależna enteropatia wieku niemowlęcego i
wczesnodziecięcego, wielonarządowa alergia na gluten, choroba trzewna (lek. med. Kamil Hozyasz "Zawartość ...").
-
Wegetarianizm wiąże się ze zwiększoną ilością błonnika oraz deficytami żelaza.
Powoduje to zmniejszenie w organizmie ilości witaminy D. U osób pochodzenia
azjatyckiego mieszkających w Anglii i pozostających na diecie wegetariańskiej
obserwowano ciężkie przypadki krzywicy. (Ziemlański Ś.,
Budzyńska-Topolowska J.: Wegetarianizm. Instytut Danone, Warszawa 1997)
-
Żywienie niemowląt w pierwszych miesiącach życia wyłącznie białkami
pochodzenia roślinnego stwarza sytuację porównywalną do niedożywienia
spowodowanego niedoborem białka ("Mieszanki Sojowe - lek,
sztuczna żywność dla niemowląt - czy preparat do diety bezlaktozowej ?" oprac:
doc. dr hab. n. med. Krystyna Mikiel-Kostyra za: Zoppi G. i wsp.: Response to
RIT 4237 oral rotavirus vaccine in human milk, adapted and soy-formula fed
infants. Acta Paediatr Scand, 1989, 78: 759-762")
Cholesterol Gdy słyszy się, że jakiś lekarz dąży do
zerowej dawki cholesterolu w organizmie, należy przypuszczać, że nie jest
lekarzem w ogóle. Wszystkie ssaki, w tym człowiek, produkują cholesterol.
Normalna różnorodna dieta przystosowała człowieka przez lata ewolucji do
właściwej gospodarki cholesterolem. Wegetarianizm obniża poziom cholesterolu w
organizmie, co w efekcie może prowadzić do zwiększenia jego produkcji przez
gruczoły. Do czego jest potrzebny cholesterol (na podstawie:
"Niedoczynność Tarczycy" dr. Brod O.Barnes, M.D. i Lawrence Galotn):
- Mózg i rdzeń kręgowy zawierają 25% cholesterolu, który służy do izolacji
włókien nerwowych
- Dużo cholesterolu znajduje się w skórze i to on, pod wpływem słońca,
zamienia się w witaminę D niezbędną nie tylko dla dzieci, ale i dla dorosłych,
do metabolizmu kości
- Obniżenie cholesterolu prowadzi do ślepoty
- Badania niespodziewanie wykazały, że obniżanie tzw. "złego" cholesterolu
nie wpływa na rozwój choroby wieńcowej (The New England
Journal of Medicine nr 8, t. 343/2000, za Wiedza i Życie 11/2000)
- Okazuje się, że substytuty tłuszczy roślinnych, znajdujące się w
margarynie, jeszcze bardziej niż tłuszcz zwierzęcy podnoszą poziom "złego"
cholesterolu, a obniżają "dobrego" (badania prowadzone
przez Brandeis Univeristy, Uniwersity of Malaya oraz Palm Oil Research - za
Świat Nauki 10/1997)
Żelazo Występują dwa rodzaje żelaza: hemowe i niehemowe, z których drugie jest gorzej przyswajalne. Występuje ono w jajach, mleku,
produktach roślinnych. Żelazo hemowe stanowi natomiast 40% żelaza zawartego w
mięsie. Dodatkowo substancje rośline takie jak błonik, kwas fitynowy, substancje
taninowe, polifenole, nieprzetworzone białko sojowe, kawa, herbata, utrudniają
przyswajanie żelaza. Sytuację poprawiają jedynie kwasy organiczne np.:
cytrynowy, mlekowy oraz produkty fermentacji soi. (lek. med.
Kamil Hozyasz "Zawartość ...")
Mleko a soja W badaniach w McMaster University w 2007r. porównywano wpływ chudego mleka, specjalnego napoju węglowodorowego i napoju sojowego o takiej samej ilości białka - podczas ćwiczeń - na rozwój tkanki mięśniowej i tłuszczowej. Napój sojowy miał najmniejszy wpływ na róozwój miźśni i nie zlikwidował w ogóle tkanki tłuszczowej. Najlepsze efekty dało mleko - dwa razy lepsze niż specjalny napój. To kolejny przykład na to że soja nie zastępuje skutecznie produktów zwierzęcych.)
Pierwiastki śladowe Dieta laktowowegetariańska powoduje
spadek cynku w organizmie, co jest przyczyną wad płodu, zarówno u zwierząt jak i
u ludzi. Dodatkowo duże dawki żelaza w celu przywrócenia jego prawidłowej
gospodarki powodują upośledzenie wchłaniania cynku. (lek.
med. Kamil Hozyasz "Zawartość ...")
Zmniejsza się poziom jodu jeżeli
nie uzupełnia się go mlekiem, a produkty rosną na glebie ubogiej w ten
pierwiastek. Dodatkowo odrzuca się sól jodowaną jako "niezdrową" (Lightowler Hj., Davies G.J.: Iodine intake and iodine deficiency in
vegans as assessed by the duplicate-portion technique and urinary iodine
excrection. Br. J. Nutr. 1998, 80: 529-535)
Trudno dostępny w Polsce
jest selen, który występuje w glebie amerykańskiej.
Witamina C, która pomaga
przyswajać żelazo, utrudnia przyswajanie miedzi i manganu (Gibson R.S.: Content and bioavailability of trace elements in
vegetarian diets. Am. J. Clin. Nutr. 1994; 59: 1223-1232)
Pozytywy Jedzenie warzyw, owoców, nasion w dużej ilości na
pewno jest zdrowe. Samo niejedzenie mięsa nie zostało stwierdzone jako medycznie
wskazane. Wegetarianizm wywodzi się zatem z filozofii a nie z medycyny i tak
należy o nim myśleć.
Trudna dieta Dieta wegetariańska jest uznawana za bardzo
trudną. Na ogół bagatelizuje się wiele czynników, które wpływają na poziom
poszczególnych minerałów, witamin, związków chemicznych w organizmie. Wystarczy
bowiem zmienić przyzwyczajenia co do opalani się, aby ilość cholesterolu uległa
dużej zmianie i przekroczyła poziom, w zależności, za niski lub za wysoki.
Wegetarianin musi dbać o spożywanie składników takich jak witaminy B, z których
B12 w roślinach praktycznie nie występuje.
Skutki społeczne
"Cudowne" diety chorobotwórcze Szacuje się, że
w Polsce 35% kobiet i dziewcząt źle się odżywia, stosując "cudowne diety". W USA
80% kobiet cierpi na syndrom SED (Sub-Clinical Eating Disorder - Zakłóconą
relację z jedzeniem). Są to głównie osoby z zamożnej klasy średniej. Dr. Morgan
z Londynu twierdzi, że na SED choruje większość modelek.
(za
ks. A. Zwoliński "To już było")
Choroby sukcesu
Styl sukcesu powoduje myślenie o sylwetce, postawie. Nadmierne dbanie
o wygląd, oprócz hedonistycznej postawy, wywołuje również choroby, takie
jak anoreksję (brak łaknienia) i bulimię (napady obżarstwa). Obie powodują
zaburzenia hormonalne, psychiczne, zdrowotne i mogą prowadzić do
śmierci.
Nie zjadaj brataBardzo wygodne tłumaczenie polega na
rzekomym łagodzeniu obyczajów poprzez uświadamianie, że zwierzęta to
przyjaciele, a przyjaciół się nie je. Pogląd ten opiera się na błędnym celu do
jakiego się dąży w wychowaniu. Właściwy stosunek do świata zwierząt powinien (wg
myśli katolickiej) polegać na obfitym w szacunek gospodarowaniu darami ziemi, w
tym również zwierzętami. Z drugiej strony życie nie polega na potulności i
nierobieniu nikomu krzywdy. Postawa właściwa, to postawa odwagi do skrzywdzenia
wtedy, gdy jest to konieczne, odwagi w podejmowaniu trudnych wyborów.
Może okazać się np., że dziecko wegetariańskie, nie krzywdzące zwierzątka,
znienawidzi rodziców, gdy dowie się, że trzeba uśpić pieska. Drastycznym
przykładem jest wojna obronna, gdzie dla dobra narodu trzeba zabić agresora.
(Nie chodzi tutaj o przyrównywanie zwierzęcia do agresora, ale umiejętność
podejmowania trudnych wyborów, których dziecko musi się nauczyć w odpowiednim
czasie.)
Weganie niemal zagłodzili niemowlęW
2001 para wegan niemal zagłodziła niemowlę, podając mu zamiast mleka matki
soczki itp. Sąd na szczęście zainterweniował i odebrać dziecko rodzicom, dając
je rodzinie zastępczej. W szpitalu okazało się, że oprócz niedożywienia i
awitaminozy, dziecko miało choroby kości, płuc itp.
>>przeczytaj
informację prasowąŚmierć dziecka z winy
wegan45-letni Roby Jan Moorheada i jego 34-letnia żona Deborah Anne
Moorhead - Adwentyści Dnia Siódmego - weganie zagłodzili 29.III.2002 swoje
dziecko na śmierć - powodując niedorozwój mózgu. Stało się to z powodu braku
witaminy B12 występującej w produktach odzwierzęcych. Dziecko miało pół
roku.
>>przeczytaj
informację prasową
Polemika
Absurdalne argumenty
Jest wiele obiegowych
powiedzeń które dopiero po głębszej analizie okazują się bzdurami. Nie jest
łatwo wykazać bezsensowność tych twierdzeń, dlatego wierzy w nie wiele osób.
Np.:
- "90% paszy zjada bydło, z którego jest pożywienie dla 30%
ludności świata. Reszta cierpi z powodu braku pokarmu zjadanego przez te
zwierzęta" - ażeby obalić taki argument trzeba się odnieść do ekonomii,
geografii, klimatologii, transportu itp.
- "Wstrzemięźliwość w jedzeniu i piciu, a także
systematyczne głodówki, są najbardziej skutecznym sposobem leczenia wszelkich
chorób" - jest to pogląd wywodzący się od Plutarcha - dziś uznawany za
błędny (choć niekiedy może mieć zastosowanie).
- "Zapotrzebowanie na białko można zrealizować dzięki białku
roślinnemu" - pogląd przestarzały, sprzed odkrycia wpływu budowy
strukturalnej związków na funkcje organizmu.
- "Zakopcie w ziemi barana i żołądź. Z żołędzia wyrośnie
wspaniały dąb, a po baranie zostanie smród i zgnilizna" - no comments
- "Zabijanie zwierząt powoduje wzrost agresywności i
demoralizuje" - no comments
- "Spożywanie mięsa jest pozostałością z czasów
barbarzyńskich" - jest to sprzeczne z danymi naukowymi.
- "Skażenie środowiska powstałe przy produkcji mięsa jest
porównywalne z produkcją przemysłową" - manipulacja słowami
-
"Dieta wegetariańska sprawdza się w licznych populacjach od
tysiącleci" - Ludzie różnią się między sobą. Wielopokoleniowe
stosowanie diety może prowadzić do przystosowania się do niedoboru niektórych
składników. Jednak brak higieny może pomagać poradzić sobie z niedoborem (np.
źle oczyszczone, nawożone odchodami warzywa) (lek. med.
Kamil Hozyasz "Zawartość ...")
-
"Człowiek jest naturalnie przystosowany do diety
roślinnej" Zarówno człekokształtne jak i ludy pierwotne spożywały
produkty zwierzęce. Uzupełnienie np. witaminy B12 odbywało się poprzez
jedzenie termitów, mrówek, u zwierząt poprzez lizanie się w trakcie iskania
lub nawet spożywanie kału. Wszystkie te czynności dla nas są nie do
zastosowania (lek. med. Kamil Hozyasz "Zawartość
...")
-
"Wszystkie potrzebne składniki można łatwo zastąpić"
Dostępne produkty różnią się znacznie do tych, do których byliśmy ewolucyjnie
przystosowani. Białka zawarte w mące zawierają obecnie do 50% glutenu, którego
wysokie spożycie może być przyczyną chorób (lek. med. Kamil
Hozyasz "Zawartość ...")
Jak widać, argumenty podawane są ze wszystkich możliwych branż, dziedzin
itp. Problem tylko w tym, że wszystkie są błędne.
Wegetarianizm a religia
To także filozofia
Sami wegetarianie uważają,
że sprawa nie polega tylko na niejedzeniu pewnych produktów. Jest to cała
filozofia, sposób myślenia, życia itp. Oznacza to, że do problemu wegetarianizmu
należy podchodzić ostrożniej niż tylko jako do diety.
Wegetarianizm-ekologia-taoizm
Według myśli wschodu
zwierzę, roślina, a nawet kamień to emanacje (fenomen) tego samego bytu co
człowiek. Dlatego ma takie same prawa. Np. w sytuacji uratowania dwóch
kurczaków bądź jednego człowieka człowiek wschodu wybierze kurczaki - są dwa -
więc jest to większe dobro.
Brama do Hare Kryszna
Bardzo popularne są niemal darmowe kuchnie wegetariańskie i festyny
organizowane również przy okazji Orkiestry Świątecznej Pomocy z wielkim
osobistym zaangażowaniem Jurka Owsiaka. Wegetarianizm tam proponowany jest
punktem początkowym drogi do oderwania się od rzeczywistości i rodziny, i
zamknięcia się w niszczącym świadomość świecie sekty Hare Kryszna. Kolejne
stopnie to:
- Wegetarianizm jest doskonalszą formą jedzenia
- Weganizm jest doskonalszą formą wegetarianizmu
- Zdrowie duchowe osiągane poprzez dietę jest doskonalsze niż zdrowie ciała
- Niedbanie o ciało i umysł jest doskonalszą formą religii
- Życie dla Kryszny to najdoskonalsza forma życia
>>więcej
szczegółów o wegetarianizmie w ISCON
Nie zjedz swojej ciotki Do absurdów dochodzi
w przypadku wiary w
reinkarnację - gdy człowiek obawia się jedzenia mięsa, gdyż
może to być jakiś przodek w kolejnym wcieleniu. Hinduiści z kolei uznają siedem
matek -biologiczną, położną, żonę guru, żonę bramina, żonę króla, ziemię i
świętą krowę. Ghandi twierdził, że matka-krowa jest lepsza niż matka-biologiczna
gdyż matka ludzka daje mleko przez kilka lat i żąda długiej opieki, matka krowa
chce tylko siana, a wierna jest do śmierci i tp.
Wegetarianizm i sekty Bardzo często wegetarianizm jest
sztandarem sekt, pseudofilozofii i pseudoreligii. Np. R. Wagner był antysemitą i
wegetarianinem - łączył nienawiść do narodu żydowskiego z pojęciem trupożerstwa.
Czerpał z tego potem A. Hitler. Ogromna ilość ruchów promujących wegetarianizm
mówi o rozwoju jaźni, miesza Ducha Świętego z Matką Gają, św. Franciszka z
biocentrycznym guru itp. Wchodząc w to środowisko można sobie nieźle namieszać.
Bardzo często przyjęcia wegetariańskie to pierwszy wabik do różnych
ruchów.
Ekologia chrześcijańska
Człowiek jest kimś. Składa się ze świata materialnego i duchowego.
Świat dany jest człowiekowi aby człowiek nadawał mu sens - podobnie jak
człowiekowi sens daje Bóg. Zwierzę istnieje więc m.in. po to by być pokarmem.
Sobór Watykański I mówi wręcz o wiecznym trwaniu całego stworzenia - stawia się
więc na równi ziemskie ciało Chrystusa i wszelką materię. Z jednej strony
zezwala się na korzystanie z przyrody, z drugiej nakazuje być wiernym normom
moralnym także w stosunku do niej. Należy o nią dbać, pielęgnować i
wykorzystywać w zgodzie z przeznaczeniem.
Panowanie z
szacunkiem"
Panowanie (...) nie oznacza władzy
absolutnej, nie może być mowy o wolności "używania" lub dowolnego dysponowania
rzeczami (...) jesteśmy poddani nie tylko biologicznym lecz także moralnym
ograniczeniom, których nie możemy przekraczać"
(Jan
Paweł II "Sollicitudo Rei Socialis" 1987)Coś
więcej Wegetarianizm sprowadza religię i filozofię życia do posiłku.
Człowiek jednak jest z pewnością czymś więcej niż tym co
spożywa.
Ciekawe linki:
*** miesięczniki
Świat Nauki i Wiedza i Życie
*** lek.
med. Kamil Hozyasz, Klinika Matki i Dziecka w Warszawie "Zawartość i biodostępność witamin i pierwiastków śladowych w
dietach wegetariańskich"
*** doc. dr hab. n. med. Krystyna
Mikiel-Kostyra, kierownik zakładu Promocji Karmienia Piersią Instytut Matki i
Dziecka Warszawa "Mieszanki Sojowe - lek, sztuczna żywność dla niemowląt - czy
preparat do diety bezlaktozowej ?"