Prawosławie a Katolicyzm

Główne różnice między prawosławiem i katolicyzmem

• Według Świętej Tradycji prawosławia, zgodnie z decyzjami Soboru Chalcedońskiego (451 r.), Duch Święty pochodzi tylko "od Ojca PRZEZ SYNA". Nie uznaje się formuły "Filioque" przyjętej przez doktrynę rzymską: "od Ojca I SYNA".
• Prawosławie nie uznaje prymatu i jurysdykcji papieża nad całym Kościołem chrześcijańskim ani dogmatu o nieomylności papieża w sprawach wiary.
• Kościoły narodowe są autokefaliczne, czyli - będąc posłuszne w dogmatach - same stanowią o sobie.
• Prawosławie nie uznaje dogmatu o niepokalanym poczęciu i wniebowzięciu Matki Boskiej.
• Prawosławie odrzuca doktrynę o czyśćcu, ponieważ decyzje o losie zmarłych zapadną dopiero w dniu sądu ostatecznego.
• Duchownych nie obowiązuje celibat; biskupi i patriarcha, wybierani na ogół spośród mnichów, zachowują celibat.
• Podporządkowanie cerkwi państwu - (patriarchat przywrócono dopiero w 1917 r., ale do dzisiaj cerkiew służy polityce).
• Mentalność wschodu bardziej skupia się na "przebóstwieniu" człowieka, podczas gdy katolicyzm zastanawia się nad zasadami i definicjami moralności. Filozofia nie jest związana z religią, podczas gdy na zachodzie ów związek jest bardzo silny. Prawosławie nie dąży do poznania Boga, lecz teologia łączy się z mistyką i opiera się na kontemplacji Boga, oraz odkrywaniu intymnego związku Boga i człowieka.
• Natura człowieka nie jest czymś stałym, lecz ulega wzrostowi w miarę przebóstwiania.
• Zbawienie nie opiera się na rozumie czy działaniu Bożym, lecz na powrocie do bezosobowej "jedni" - wspólnoty.
• Mistycyzm wschodu dotyka boskich "energii", podczas gdy katolicyzm samego Boga. Prawosławie uznaje, że Bóg jest nieosiągalny.
• Pojęcie Kościoła jest inne. Tajemnica jest trudna do określenia, choć obraz Kościoła jest podobny jak w katolicyzmie. Samotny człowiek nie jest w Kościele. W Kościele jest się tam, gdzie jest sprawowana Eucharystia.
• Solą w oku mnichów z góry Atos jest także popieranie unitów (Kościoła grecko-katolickiego, czyli, poprawnej, bizantyjsko-ukraińskiego).
• W sakramencie Eucharystii używany jest chleb kwaśny, a nie przaśny.
• Komunii udziela się pod dwiema postaciami.
• Chrzest odbywa się przez trzykrotne zanurzenie.
• W miejscach kultu dopuszcza się obecność obrazów, ale nie posągów.
• Znak krzyża czyni się z prawa na lewo na pamiątkę tego, że Chrystusowi najpierw przybito do krzyża prawą rękę.
• Stosuje się juliański kalendarz, w związku z czym wszystkie święta są przesunięte o 13 dni.

Ujęcie historyczne

• Arianizm - Przyjmował Trójcę, ale uznawał Chrystusa za stworzenie Boga
• Nestorianizm - nieuznawanie Maryi jako Matki Boga (obecnie skłania się do uznania, że jednak Nestoriusz wprowadzając termin "Chrystotokos" miał na myśli obie natury Chrystusa)
• Monofizyzm - Chrystus ma tylko jedną naturę - bosko-ludzka (nie dwie: boską i ludzką)